MİLLİ MÜCADELEDE ZARARLI DERNEKLER VE İSYANLAR (9)

Bugün siz­le­re Ye­ni­çağ Ga­ze­te­sin­de tef­ri­ka ha­lin­de ya­yım­la­nan “Milli mü­ca­de­le­de za­rar­lı der­nek­ler ve is­yan­lar” baş­lı­ğı al­tın­da ve­ri­len araş­tır­ma ya­zı­sı­nı siz kıy­met­li oku­yu­cu­la­rı­mın bil­gi­si­ne su­nu­yo­rum.
Bu yazı di­zi­sin­den ben çok fay­da­lan­dım .
Sizin de çok fay­da­la­na­ca­ğı­nız­dan emi­nim.
Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti’nin ku­ru­cu­su Gazi Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, kur­tu­luş sa­va­şı mü­ca­de­le­si ve­rir­ken tam ta­bi­ri ile yedi dü­vel­le bo­ğu­şu­yor­du.
Mus­ta­fa Kemal Paşa, va­ta­nı kur­tar­mak için bir yan­dan düş­man­la cep­he­de mü­ca­de­le eder­ken içer­de de ha­in­ler- iç dş­man­lar- boş dur­mu­yor her türlü en­gel­le­me­yi ya­pı­yor­lar­dı. Bu iç düş­man­lar ara­sın­da Türk­lük aley­hin­de fa­ali­yet­ler­de bu­lu­nan, ya­ban­cı­lar ta­ra­fın­dan ku­ru­lan ve maddi ma­ne­vi des­tek­le­nen der­nek ve ce­mi­yet­ler bu­lu­nu­yor­du
Bu ko­nu­da ‘Şu Çıl­gın Türk­ler’ ve ‘Di­ri­liş Ça­nak­ka­le 1915’ ki­tap­la­rı­nın ya­za­rı rah­met­li Tur­gut Özak­man şöyle di­yor­du: Kı­sa­ca An­ka­ra yö­ne­ti­mi, bir­den çok dev­let, mil­let ve top­lu­luk­la sa­va­şıp çe­kiş­miş, ça­tış­mış­tır; barış gö­rüş­me­le­rin­de de yine bir­çok dev­let­le mü­ca­de­le etmek zo­run­da ka­la­cak­tır.
Onun için ‘yedi dü­vel­le savaş’ bir ef­sa­ne de­ğil­dir. Ve Tür­ki­ye bu şa­şır­tı­cı mü­ca­de­le­den galip çık­mış­tır.’
Bu yazı di­zi­miz­de araş­tır­dı­ğı­mız mu­te­lif kay­nak­lar ve Mah­mut Yıl­baş’ın Mü­da­faa-i Hukuk der­gi­sin­de ya­yın­la­nan ma­ka­le­sin­den fay­da­lan­dık. Os­man­lı Dev­le­ti’nin içine düş­tü­ğü zor du­rum­dan fay­da­la­na­rak Türk top­rak­la­rı­nın bir kıs­mı­nı ele ge­çir­mek is­te­yen ve bu amaç­la­rı­na ula­şa­bil­mek için dev­let içe­ri­sin­de iç ka­rı­şık­lık­lar ve is­yan­lar çı­ka­ran azın­lık­lar ta­ra­fın­dan ku­ru­lan ce­mi­yet­ler ile milli var­lı­ğa düş­man ce­mi­yet­le­ri ak­ta­ra­ca­ğız
Pa­di­şah yan­lı­sı ve din­sel yön­le­re ve şahsi çı­kar­la­ra hiz­met eden za­rar­lı ce­mi­yet­ler:
1-Kür­dis­tan Teali Ce­mi­ye­ti: Azın­lık­la­rın kur­du­ğu bu ce­mi­yet­le­rin dı­şın­da, Ku­va-yı Mil­li­ye aley­hin­de olan başka ce­mi­yet­ler de vardı. Bu ce­mi­yet­let­den biri de Kür­dis­tan Teali Ce­mi­ye­ti­dir.
Kür­dis­tan Teali Ce­mi­ye­ti, 1918’de ku­rul­muş olup, Os­man­lı Dev­le­ti’nin can çe­kiş­me­si sı­ra­sın­da, Wil­son pren­sip­le­rin­den ya­rar­la­na­rak bö­lü­cü bir amaç güt­müş­tür.
Daha doğ­ru­su, Doğu’da ka­rı­şık­lar çı­ka­rıp, ulu­sal bi­lin­ci iş­le­mez kıl­mak için, Müs­lü­man olan bu ki­şi­le­ri dev­le­te karşı kış­kıt­mış­lar ve on­la­rı ayak­lan­dır­mak is­te­miş­ler ama ba­şa­rı­lı ola­ma­mış­lar­dır. Büyük Ame­ri­kan he­ye­ti ile iliş­ki­ler kuran bu te­şek­kül, milli ba­ğım­sız­lık sa­va­şı aley­hin­de gi­ri­şim­ler­de de bu­lul­muş; ancak Ana­do­lu he­re­ke­ti­nin ba­şa­rı­sı ve Büyük Mil­let Mec­li­si’nin ku­ru­lu­şu ile or­ta­dan kalk­mış­tır.
1919’daki du­ru­ma ba­kın­ca şöyle bir man­za­ra ar­ze­di­yor: Kürt so­ru­nu diye bir sorun ol­ma­dı­ğı halde, bu sorun ulu­sal ba­ğım­sız­lık sa­va­şı sı­ra­sın­da suni ola­rak ya­ra­tıl­mış­tır. Dev­let ve mil­le­tin ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ve ek­se­ri­ye­tin azın­lık­la­ra feda edil­me­si dü­şün­ce­si, Ela­zığ eşraf ve ileri ge­len­le­ri ha­re­ke­te ge­çir­miş ve bun­lar 50 im­za­lı telg­ra­fı İstan­bul’ a yol­la­mış­lar­dır. Devam edecek