Zanaatkârlar Giderek Azalıyor
Geçmişi uzun yıllara dayanan zanaatlar arasında yerini alan kalaycılık, eskiyen ve yıpranan bakır kapların ‘toz nişadır’ yardımıyla kalaylanması, böylelikle bakır kap kaçakların yenilenmesi işlemi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Günümüzde, çelik, alüminyum veya teflon mutfak eşyalarının kullanımının artması ile birlikte kullanımı azalan bakır eşyalar, kalaycılık mesleğinin de popülerliğinin azalmasına neden olmaya başlamıştır.
Son yıllarda ise, kafe ve restoranlarda kahvaltı kültürünün popüler olması ve bakır kaplarda sunulan lezzetlerin artması, bakır ürünleri ve kalaycılığı yeniden ön plana çıkarmıştır ancak kalaycılıkla uğraşan ustaların sayısı gün geçtikçe azalmaktadır.
Kırşehir’in tarihi uzun çarşısında 20 yıldır mesleğini sürdüren Abdullah Özdemir, kalaycılığın yok olmaya başladığını ve zanaatkarların giderek azaldığını söyledi.
Kalaycılık, baba mesleğimdir
Baba mesleğine çırak olarak başlayan Özdemir, “Kalaycılık, baba mesleğim. Ben de baba mesleğimi, ustalarımızın yanında yetişerek öğrendim. İlkokul ikinci sınıfa giderken kalaycılık yapmaya başladım. Uzun yıllar çıraklık yaptım. Zamanla işi öğrendim, çalıştım ve bu işte usta oldum. Halen de mesleği sürdüren sayılı insanlardan biriyim” dedi.
Kalaycılık eskiden değer gören bir zanaattı
Kalaycılığın eskiden değer gören ve önem verilen bir zanaat olduğunu söyleyen Özdemir, mesleğe başladığı ilk yıllarda kalaycı olarak yetişen çok fazla insan olduğunu belirtti.
Özdemir, zamanla meslekte yetişen insan sayısının azaldığına dikkati çekerek, “Eskiden çok sayıda bakırcı ve kalaycı bulmak mümkündü. Bu işin ustaları fazlaydı ve çırak da yetişirdi ancak günümüzde bu işin ustaları kalmadı. Meslekte zaten uzun yıllardır çırak yetişmiyor” diye konuştu.
Bakır ve kalay malzemeler, teflon veya alüminyum malzemelere göre daha sağlıklıdır
Bakır ve kalay malzemelerin kullanımının sağlıklı olduğundan söz eden Özdemir, “Bakır ve kalay malzemeler, teflon veya alüminyum malzemelere göre daha sağlıklıdır çünkü bakır ve kalay yer altından çıkan bir madendir. Kurşundan yapılan kalayların sağlıklı olduğu söylenemez” dedi.
Bakır malzemelerin bir süre sonra kalaylanması gerekiyor
Bakır malzemelerin sağlık açısında belli bir süre sonra kalaylanması gerektiğini söyleyen Özdemir, kalaylama işlemi hakkında şu bilgileri verdi: “Bakır bir malzeme kalaylama aşamasında önce aside girecek ve belli bir süre bekleyecek. Asitte temizlenecek ve ondan sonra kumda yıkanacaktır. Bu aşamaların en sonunda kalay işlemi yapılacaktır.”
İşi bilmeyenler hem bize hem de yapılan işe zarar veriyor
Kalaycılık mesleğinin yok olmaya başladığından da söz eden Özdemir, günümüzde işi bilmeyenlerin mesleği yapmaya çalışmasının kalaycılığa zarar verdiğini belirtti.
Özdemir, “Günümüzde herkes her işi yapmaya başladı. Önüne gelen kalaycı, bakırcı oldu mesela ama herkes anladığı, bildiği işi yapmalı. Her işte olduğu gibi bizim işimizde de tecrübe ve bilgi çok önemli. Tecrübesi olmayan ve işi bilmeyen biri bizim işimizi yaptığında hem bize hem de yapılan işe zarar veriyor” dedi.
Salgın her sektörü etkiledi
Özdemir, tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgının Türkiye’yi de birçok yönden etkilediğini söyledi. Salgının Türkiye’de görülmeye başladığı mart ayından itibaren, yayılmanın önlenmesi için birçok dükkân ve işletmenin yaklaşık 3 ay kapalı kaldığını belirten Özdemir, “Biz bu süreçte dükkanımızı kapattık. Kapalı kaldığımız süreçten sonra işlerimizin başına geçtik ancak eski işlerimizi yapamaz olduk. İşlerimiz durdu. Giderlerimizi karşılamakta zorlandık ve zorlanmaya da devam ediyoruz” dedi.
Bakır ürünlerin virüs barındırmadığının dile getirilmesi, bir dönem bakıra olan talebi artırdı
Koronavirüs salgını nedeniyle bir dönem bakır ürünlere olan talebin arttığını da söyleyen Özdemir, “Çeşitli haberlerde bakır ürünlerin virüs barındırmadığı dile getirilmişti. Bu durum bir süre insanların bakır ürünlere olan talebini artırdı. Aslında bakır ürünlerin doğal olması, sağlık açısından avantaj. Bakır malzemelerin yoğun bir şekilde kullanıldığı zamanlarda insanlarda bugünkü kadar fazla hastalık yoktu mesela. Günümüzde her konuda doğallıktan uzaklaşılması, hastalık türlerinin de artmasına neden oldu” diye konuştu.