Tespih Sanatı Kültürümüzün Vazgeçilmezi

Reklam
Reklamı Gizle

Genç tespih ustası Ahmet Turanî, 2008 yılında başladığı tespih imalatında 10 yılı geride bırakan bir tespih sanatçısı. Kendi tarzıyla oluşturduğu motiflerle tespih imalatı yapan ve bu alanda tanınan bir isim olan Turanî, ‘Devlet sanatçısı’ unvanına da sahip.
“Tespih bizim özümüz, kültürümüzdür” diyen Turanî, tespihin ustalık gerektiren bir sanat olduğunu vurguladı.


“İnsanlar, hatırası olan objelerden tespih yaptırıyor”
Eski antika eşya, baston sapı, değerli biblolar gibi çeşitli obje ve materyallerden tespih imal eden Turanî, tespih sanatının inceliklerini  anlattı.
İnsanların maddi değeri olan veya özel olarak değer verdikleri objelerden tespih yaptırdığını belirten Turanî, hatırası olan objelerin insanlar için değerli olduğunu söyledi. 
Tespih imalatı yapmaya ilgi ve deneyimle başladığını dile getiren Turani, “Daha önce bu alana bir ilgim yoktu. Çünkü bize tespihi farklı tanıttılar. Tespihi yozlaştırdılar. Ancak ilgi duyup işin işine girince aslında tespihin bir sanat olduğunu ve bizim özümüzde var olan bir sanat olduğunu anladım” dedi.
Yaşının genç olmasına rağmen tespih sanatında birçok kişi yetiştirdiğini de ifade eden Turanî, tespih imalatı yaparken kullanılan materyallerin sonu olmadığını ve bu alanda deneyimin önemli olduğunu belirtti.


“Kendi motifini ortaya koyabilen, ustadır”
Turanî, tespih sanatının incelik gerektirdiğine vurgu yaparak, tespih sanatının matematik, fizik, kimya, geometri gibi bilimleri içinde barındırdığını söyledi.
“Tespih sanatında simetriye dikkat etmeniz gerekiyor” diyen Turanî, bu alanda kendi motifini ortaya koyabilen insanın usta olabileceğini belirterek, “Motif, el yazısı gibidir. Kimsenin motifi birbirine benzemez. Bu nedenle kendi tarzını oluşturan insan ustadır. Yani, sanatınıza kendi imzanızı atmanız gerekir. Sanata kendinizden bir şey katmanız gerekir” diye konuştu. 


“Tespih, kültürümüzün vazgeçilmez sanatıdır”
Tespih sanatının Türk kültürünün vazgeçilmezi olduğunu söyleyen Turanî, “İslam ile özdeşleşen her şeyi bizim ecdadımız süslemiş, ona güzellik katmış. Tespih sanatı da bu güzelliklerden biri. Tespih denildiğinde akla, ipe dizilmiş boncuk geliyor, ama öyle değil. Bu işin içerisinde bir düzen var” ifadelerini kullandı. 
Tespihin tasavvufun kendisi olduğunu belirten Turanî, tespih sanatını icra eden kişinin mutasavvıf yönünün de olması gerektiğini söyledi. 
Turani, tespihin asıl amacının zikir olduğundan da söz ederek, “Zaten tespih için ‘zikir tanesi’ derler. Biz, tanelerin her birine ‘habbe’ deriz” şeklinde konuştu. 
Tespihin 16. yy’da Osmanlı’da bilinen bir sanat olduğunu da dile getiren Turanî, tespihin farklı obje ve materyallerden yapılan bir saray sanatı olduğunun altını çizdi. 


“Para kazanma hırsı tespih sanatına zarar veriyor”
Türkiye’de tespih imalatının bilinenden daha fazla yapıldığını dile getiren Turanî, bu alanda kendi tarzıyla kendi motifini ortaya koyabilen kişilerin az olduğunu söyledi. 
“Kendi tarzıyla bu işi hakkıyla yapan kişi az. Maalesef işin içerisine para hırsı giriyor. Hal böyle olunca, işin taklit edilmesi, seri imalat, malzemenin iyisine kötüsüne bakılmadan yapılan üretim gibi faktörler işin içerisine giriyor” diyen Turanî, para kazanma hırsının tespih sanatına zarar verdiğini ifade etti. 
Hiçbir sanata para gözüyle bakılmaması gerektiğine de vurgu yapan Turanî, tespih sanatının da gönül işi olduğunu ve para gözüyle bakılırsa sanat olmaktan çıkacağını dile getirdi. 


“Tespih sanatı son beş yıl içinde yeniden canlandı”
Tespih sanatının beş yıl öncesine kadar yok olmaya yüz tutan meslekler arasında olduğunu, ancak son beş yıl içerisinde yeniden canlanmaya başladığını söyleyen Turanî, “Hem bizlerin hem bizden önceki ustaların hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı’yla gerçekleştirilen irtibatların sayesinde tespihin bir sanat olduğu anlaşılmaya başladı ve bu meslek bir sanat olarak tekrar canlandı” dedi. 
Tespih sanatının içine bir şeyler katılarak mesleğin tekrar canlandığından söz eden Turanî, insanların da tespihe ilgisinin yoğunlaştığını ve insanların hem meslek hem de hobi olarak bu alana yönelmeye başladığını dile getirdi. 

(Serhat Erdoğan)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.