Ker­kük’ün Ge­le­ce­ğin­den Neden En­di­şe­li­yim Bi­li­yor Mu­su­nuz?

Tür­ki­ye’de has­sa­si­yet du­yu­lan ko­nu­lar­dan biri de Musul vi­la­ye­ti­nin bir par­ça­sı olan Ker­kük’tür. Bunu özel­lik­le kul­la­nı­yo­rum, zira Ker­kük’ün geç­mi­şi­ni ha­tır­la­ma­dan ge­le­ce­ği­ni inşa etmek ola­nak­sız­dır. 20. yüz­yı­lın baş­la­rı­na kadar Musul vi­la­ye­ti Ana­do­lu’nun bir uzan­tı­sı­dır. Ker­kük’te tıpkı Sü­ley­ma­ni­ye, Erbil gibi onun bir San­ca­ğı’dır.
Bu­gün­ler­de Peş­mer­ge­nin geri dö­nü­şü gün­dem olsa da çok ko­nu­şul­ma­yan iki bo­yu­tu siz­ler­le pay­la­şa­ca­ğım.
Ker­kük’te yoğun ola­rak Türk­men­ler ya­şa­mak­ta ve mer­kez­de bu yo­ğun­luk daha fazla dik­kat çek­mek­te­dir. Bu­nun­la bir­lik­te Arap­lar ve Kürt­ler de vi­la­yet ge­ne­lin­de azım­sa­na­ma­ya­cak bir sa­yı­ya ulaş­mış­tır. Bunun en önem­li se­be­bi ya­şa­nan ters göç ha­re­ket­li­li­ği­dir. Türk­men nü­fu­su­nun be­lir­li ge­rek­çe­ler­le Ker­kük’ten ay­rı­lı­şı kar­şı­sın­da ciddi sü­re­dir bi­linç­li bir şe­kil­de diğer etnik nü­fu­sun yer­leş­me­si teş­vik edil­mek­te­dir. Eği­tim, si­ya­set ve eko­no­mi­de ge­lecek bek­len­ti­si­nin olum­suz­lan­ma­sıy­la her yıl daha çok Türk­men, Tür­ki­ye başta olmak üzere fark­lı yer­le­re ta­şın­mak­ta­dır.
Ör­ne­ğin ilk ve orta öğ­re­tim­de pek çok Türk­men okulu Türk­men­ce eği­tim ve­rir­ken tüm çağ­rı­la­rı­mı­za rağ­men henüz tek bir Üni­ver­si­te açı­la­ma­mış­tır. Oysa diğer etnik grup­la­rın üni­ver­si­te­le­ri bu­lun­mak­ta­dır! Sü­ley­ma­ni­ye ve Erbil des­tek­li özel üni­ver­si­te­ler çekim mer­ke­zi ol­mak­ta­dır. Genç­ler üni­ver­si­te öğ­re­ni­mi­ne adım ata­ma­ya­cak­la­rı­nı dü­şü­ne­rek her yıl Türk­men okul­la­rı­nı ter­cih­ten uzak­laş­mak­ta­dır. Bu yıl sa­yı­nın yarı ya­rı­ya düş­tü­ğü be­lir­til­mek­te­dir.
Gi­ri­şim­ci­le­ri­mi­ze çağ­rım­dır! En azın­dan ive­di­lik­le özel üni­ver­si­te­ler ku­rul­ma­lı­dır. Türk­men okul­la­rın­dan mezun olan­la­ra be­lir­li burs­lar ve mu­afi­yet­ler ge­ti­ril­me­li­dir. Böy­le­ce Türk­men ço­cuk­la­rı­nın ve do­la­yı­sıy­la aile­le­ri­nin ken­di­le­ri­ni daha gü­ven­de his­se­de­bil­me­le­ri müm­kün­dür. Üs­te­lik öğ­ren­ci po­tan­si­ye­liy­le zarar et­me­si de müm­kün gö­zük­mü­yor. Özel­lik­le Tıp. Ec­za­cı­lık, mü­hen­dis­lik, diş he­kim­li­ği gibi fa­kül­te­ler %100 do­lu­luk ora­nı­na ula­şa­cak­tır.Ama bugün asıl çağ­rım Türk­men si­ya­se­ti­ne ve bu kap­sam­da Tür­ki­ye’nin Türk­men po­li­ti­ka­sı­na yö­ne­lik­tir!
Irak’ta ger­çek­le­şen seçim so­nuç­la­rı iyi tah­lil edil­di­ğin­de top­ye­kûn Türk­men si­ya­se­ti ve Ker­kük’te söz sa­hi­bi olma he­de­fi önem­li bir teh­dit­le karşı kar­şı­ya­dır.
Şöyle ki; de­ği­şen seçim ya­sa­sı­na göre ül­ke­de­ki seçim böl­ge­le­ri da­ral­tıl­mış bölge çer­çe­ve­sin­de 83 böl­ge­ye bö­lün­müş­tü. Ker­kük de 3 böl­ge­ye ay­rıl­mış ve Türk­men­le­rin en yoğun ol­du­ğu il mer­ke­zin­de 4 mil­let­ve­ki­li se­çi­le­ce­ği be­lir­til­miş­ti.
Doğu il mer­ke­zin­de­ki böl­ge­de 5 (Kürt­le­rin yoğun ya­şa­dı­ğı) diğer ta­raf­ta da 3 mil­let­ve­ki­li (Arap­la­rın yoğun ya­şa­dı­ğı) olmak üzere top­lam­da 12 mil­let­ve­kil­li­ği için Ker­kük’te seçim ya­pıl­dı.
Böl­ge­nin ger­çek­le­ri­ne ba­kıl­dı­ğın­da se­çim­ler­de etnik ve mez­hep­sel da­ğı­lı­mın den­ge­si bir­lik­te yaşam açı­sın­dan büyük önem ta­şı­yor.
Bu­ra­da­ki en has­sas de­tay­lar­dan biri seç­men­le­rin her adaya ayrı ayrı oy ve­re­bil­me­si ve 4 mil­let­ve­ki­li­ne sahip il mer­ke­zi dı­şın­da­ki diğer iki böl­ge­de de Türk­men­le­rin bazı yer­le­şim alan­la­rı­nın ol­ma­sı.
Seçim so­nuç­la­rı­na ge­lin­ce, ger­çek­ten kötü! 12 mil­let­ve­ki­li­nin 6’sı Kürt, 4’ü Arap­lar­dan se­çil­di. Üç böl­ge­de Türk­men­ler sa­de­ce bir mil­let­ve­kil­li­ği­ni ga­ran­ti­le­ye­bil­di. Ga­ran­ti di­yo­rum zira 7731 oy ala­rak Türk­men­le­rin en yoğun ya­şa­dı­ğı 2. böl­ge­de se­çi­len Sev­sen Ab­dül­va­hit ha­nı­mın mil­let­ve­kil­li­ği ya­pı­lan iti­raz üze­ri­ne şu an de­ğer­len­dir­me aşa­ma­sın­da. Hemen ar­dın­dan gelen ve Şii seç­men­le­rin des­tek­le­di­ği Garip Asker Ta­ze­li 7729 oy al­mış­tı. Geçen se­çim­de Türk­men­ler 3 mil­let­ve­ki­li çı­kar­mış­tı. Türk­men­ler­den se­çi­len tek mil­let­ve­ki­li ise 23 bin oy se­vi­ye­si­ne ula­şan eski Irak Türk­men Cep­he­si (ITC) Baş­ka­nı Erşat Sa­li­hi…
Bil­di­ği­niz gibi Erşat bey büyük tar­tış­ma­lar eş­li­ğin­de gö­re­vin­den ay­rıl­mış ve Tür­ki­ye’de de tep­ki­ler mey­da­na gel­miş­ti. Seçim so­nuç­la­rı­na da yan­sı­mış an­la­şı­lan. ITC’nin oyu 2016’da 64 bin, 2014’te 72 bin, 2018’de 85 bin ve Ekim 2021’de se­çim­de 39 bine ge­ri­le­miş…
Bir diğer önem­li­si, se­çi­me ka­tıl­ma ora­nın­da da ülke ge­ne­lin­de ol­du­ğu gibi Ker­kük’te de düşüş var. Geçen se­çim­de Ker­kük’te %50 ci­va­rı olan ka­tı­lım şimdi %19’a ge­ri­le­miş.
Üs­te­lik 9 Türk­men par­ti­si­nin Irak Türk­men Cep­he­si ça­tı­sı al­tın­da se­çi­me girme ka­ra­rı al­dı­ğı bir se­çim­de. Cep­he­nin aday gös­ter­di­ği 4 ki­şi­nin dı­şın­da 19 da ba­ğım­sız Türk­men aday se­çi­me ka­tıl­mış.
Do­la­yı­sıy­la mo­ti­vas­yon ve he­ye­can kay­bı­nın açık­ça dik­kat çek­ti­ği se­çim­ler­de as­ga­ri bir­lik-bü­tün­lük bile sağ­la­na­ma­mış gö­zü­kü­yor.
Bu tes­pit­le­re ba­kı­lır­sa Ker­kük’ün si­ya­sal ge­le­ce­ğin­de asıl söz sa­hi­bi ol­ma­sı ge­re­ken Türk­men­ler açı­sın­dan gi­dil­mek­te olan yol, ger­çek­ten sı­kın­tı­lı­dır.
O halde Türk Dı­şiş­le­ri­nin de bu ne­ti­ce­yi ve gi­di­şa­tı ma­sa­ya koyup de­ğer­len­dir­me­si­ni salık ve­ri­rim!