Yaşasın Türkiye Yaşasın Cumhuriyet

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı tüm yurtta olduğu gibi Kırşehir’de coşkuyla kutlandı. Cumhuriyetin ve demokrasinin daha iyi anlaşıldığı bu günlerde 40 Arena Gazetesi Olarak Kırşehirli Vatandaşların Cumhuriyet ile ilgili görüşlerini aldık. İşte Kırşehirlilerin Cumhuriyet hakkındaki düşünceleri;

‘Cumhuriyet Özgürlüktür’

“Cumhuriyet deyince aklıma kız çocuklarımız geliyor. Bakın herkes özgür bir şekilde hareket edip özgürce okula gidiyorlar. Bizim için en büyük kazanım orada başlıyor. Ülkeyi demokrasiyi korumak gerekiyor ben kendim yurt dışından geliyorum bugün içimde ayarı bir his var çok güzel. yetmişli yıllarda İsveç’te belirli yerlerde seçme seçilme hakkı yoktu kadınların Almanya’dan biz o konuda öndeyiz.  29 Ekim Cumhuriyet Bayramı… Bu ifadeyi duyunca aklıma ilk gelen şey. Devletin kendi kendini yönetmesidir. Ancak, bazen ülkemizde cumhuriyet kelimesinin anlamının unutulduğunu, gözardı edildiğini düşünüyorum. Yine de bayramımızı coşkuyla kutluyoruz.”

‘Cumhuriyet Çok Büyük Önem Taşıyor’

“Cumhuriyet deyince aklıma Atatürk geliyor. Devrimcilik geliyor kurtuluş geliyor. Biliyorsunuz kurtuluş Cumhuriyetten sonra oldu resmi bayramlarımız insanlık için büyük önem taşıyor. Kurtuluş bayramlarımızdır. Tüm hemşerilerimizin Cumhuriyet bayramı kutlu olsun ilelebet devam etmesini isterim. Milli bayramlarda duygularım çok kabarır bayrak asmazsam o günüm geçmez üçgün dört gün bayrak asarım.”

‘Cumhuriyet kardeşliktir’

“Bugün Cumhuriyetimizin kuruluşunun 97. Yıl dönümü memleketimizin gururu böyle güzel bir günü yaşamaktan gurur duyuyorum.  Cumhuriyet denince aklıma adalet ve fikir özgürlüğü geliyor. Cumhuriyet kardeşliktir. Cumhuriyet bir yeniliktir ülkemiz bu topraklar kolay kazanılmadı. Bu günler de gelene kadar çok bedeller ödedik bu ülke bizimdir. Toprağımızda gözü olanın gözü çıksın. Mustafa Kemal Atatürk’ün Bir sözü vardır ‘Cumhuriyet ilelebet payidar kalacaktır’ ve öyle olacaktır.”

‘Birlik ve Beraberlik Kavramları Yeniden Pekişti’

“Cumhuriyetimizin doğum günü Cumhuriyetimiz kurulduğu için çok mutluyuz. İnşallah ilelebet devam eder.  Cumhuriyet özgürlük ve eşitlik demektir. Bu değerler 15 Temmuz’da gerçekleştirilmek istenen darbe girişiminde bir kez daha önem kazandı. Allah bir daha 15 Temmuz’daki duyguları yaşatmasın. Darbe girişimde laiklik, hürriyet, eşitlik, birlik ve beraberlik kavramları yeniden pekişti. Bize bu cumhuriyeti armağan eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez daha saygıyla anıyorum.”

‘Cumhuriyet’imizin Kazanımlarını İyi Görmek Gerekir’

“Millet olarak, tarihte emsali görülmemiş bir kahramanlık örneği sergileyerek bağımsızlığımızı ve hürriyetimizi kazandığımız Kurtuluş Savaşı’mızın akabinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün en büyük eserim dediği Cumhuriyet yönetimine de kavuşmuş olduk. Milletimizin özgür bir şekilde demokratik yönetime katılması ve kendi kendisini yönetme biçimi olan Cumhuriyet’imizin kazanımlarını iyi görmek gerekir. Atatürk’ün de dediği gibi milletimizin adaletine ve karakterine en uygun idare şekli Cumhuriyet İdaresidir. Bu nedenle millet olarak Cumhuriyet’e her zamankinden fazla sahip çıkmamız gerekmektedir.”

Cumhuriyet Nasıl ve Ne Zaman Kuruldu?

Osmanlı Devleti, 1876 yılına kadar mutlak monarşi, 1876-1878 ve 1908-1918 arasında meşruti monarşi ile yönetilmişti. I. Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğramasının ardından işgale uğrayan Anadolu’da halkın işgalcilere karşı Mustafa Kemal Paşa önderliğinde verdiği Milli Mücadele, 1923 yılında milli güçlerin zaferi ile sonuçlandı. Bu süreçte, “Büyük Millet Meclisi” adıyla 23 Nisan 1920’de Ankara’da toplanan halkın temsilcileri, 20 Ocak 1921’de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adlı yasayı kabul ederek egemenliğin Türk ulusuna ait olduğunu ilan etmiş ve 1 Kasım 1922’de aldığı kararla saltanatı kaldırmıştı. Ülke, meclis hükûmeti tarafından yönetilmekteydi.

27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti’nin istifası ve yerine meclisin güvenini kazanacak yeni bir kabinenin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, yönetim biçiminin Cumhuriyet olması için İsmet Paşa ile birlikte bir kanun değişikliği tasarısı hazırlayarak 29 Ekim 1923’te Meclis’e sundu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda yapılan değişikliklerin kabulü ile Cumhuriyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edilmiş oldu.

Cumhuriyetin ilanı, Ankara’da 101 pare top atışı ile duyuruldu ve 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923 tarihinde başta Ankara olmak üzere tüm ülkede bir bayram havasında kutlandı

Cumhuriyetin Kuruluşunun Bayram Kabul Edilmesi

Cumhuriyet ilan edildiği sırada henüz 29 Ekim günü bayram ilan edilmemiş, kutlamalar konusunda bir düzenleme yapılmamıştı; 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günündeki şenlikleri halk kendiliğinden organize etti. Ertesi yıl, 26 Ekim 1924 tarihli 986 numaralı kararname ile Cumhuriyet’in ilanının 101 pare top atılarak ve planlanacak özel bir programla kutlanmasına karar verildi. 1924 yılında yapılan kutlamalar, daha sonra yapılacak olan Cumhuriyet’in ilanı kutlamalarının başlangıcı oldu.

2 Şubat 1925’te, Hariciye Vekaleti’nce (Dışişleri Bakanlığı) düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim’in bayram olması önerilmiştir.[ Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan’da karara bağlandı; 19 Nisan’da ise teklif TBMM tarafından kabul edildi. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, Cumhuriyet’in milli bir bayram olarak kutlanması resmi bir hüküm şekline geldi. Cumhuriyetin ilan edildiği gün, 1925’ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde resmî bir bayram olarak kutlanmaya başladı.

Hükûmet 27 Mayıs 1935’te milli bayramlar hakkında yeni bir düzenleme yaparak ülkede kutlanan bayramları ve içeriklerini yeniden belirledi. Daha evvel Meşrutiyet’in ilan günü olan Hürriyet Bayramı ile Saltanatın kaldırılış günü olan Hâkimiyet Bayramı milli bayramlar arasından kaldırılarak kutlanmasına son verildi. Cumhuriyet’in ilan edildiği gün 29 Ekim “ulusal bayram” olarak ilan edildi ve devlet adına yalnız o gün tören yapılması karara bağlandı.

Haber Nurten Ceylan